Ons universum bestaat werkelijk... uit niets

twizel_golfslag_lr _dsc_0463_600brDeeltjes fysica is een wetenschap die de aard van de werkelijkheid onderzoekt door haar steeds verder op te delen. De Oude Grieken hadden al bedacht dat je elementen zoals zilver of koper niet ...
oneindig kunt delen, er moest uiteindelijk een elementair deeltje overblijven dat niet meer verder deelbaar zou zijn. Atomen hadden ze die deeltjes maar vast genoemd. Inmiddels hebben we niet alleen het bestaan van atomen aangetoond, we hebben ook ontdekt dat atomen op hun beurt weer uit talloze andere deeltjes zijn opgebouwd. En de zoektocht naar de aard van de werkelijkheid gaat door. Met steeds krachtiger versnellers worden deeltjes in botsing gebracht met andere deeltjes om in de brokstukken weer nieuwe deeltjes te zoeken. Theorieën over de onderlinge verbanden tussen massa, krachten, velden en energie kunnen daardoor getoetst worden en nieuwe deeltjes kunnen weer betere theorieën opleveren. De heilige graal is het vinden van een “theorie van alles”, een theorie die de vier bekende natuurkrachten verenigt tot één en dezelfde kracht die zich in vier varianten aan ons openbaart afhankelijk van.. de aard van de deeltjes die worden uitgewisseld. Dat is al gelukt met de elektromagnetische kracht en de zwakke- en sterke kernkracht. Ook de zwaartekracht zal  uiteindelijk binnen de theorie te krijgen zijn; superversnellers speuren nu naarstig naar de ontbrekende deeltjes.

Met zo’n theorie van alles kunnen we volledig beschrijven waarom onze werkelijkheid eruit ziet en zich gedraagt zoals we die ervaren. Maar zo’n theorie vertelt ons nog altijd niet wat de werkelijkheid is

Wat is een deeltje eigenlijk? De allernieuwste theorie beschrijft deeltjes (wiskundig) als knooppunten in netwerken van trillende snaartjes, die nog weer oneindig veel kleiner zijn dan de kleinste deeltjes. Deeltjes uitwisselen (krachten uitoefenen)  is dan het veranderen van trillingspatronen. Massa en energie zijn verschillende trillingspatronen van dezelfde snaartjes, die in elkaar over kunnen gaan. Maar ook als patronen van trillende draadjes het “weefsel van het universum” blijken te zijn, zoals  Brian Green het noemt, dan rest toch weer diezelfde ene vraag: waar zijn de draadjes van gemaakt?

Het lijkt erop dat we oneindig door kunnen gaan met het steeds kleiner opdelen van de  werkelijkheid. Het is ook niet voorstelbaar dat we uiteindelijk een soort oermaterie zullen aantreffen; hoe klein ook, het zal altijd weer uit iets moeten zijn opgebouwd.

De gedachte dat de werkelijkheid misschien wel uit “niets”, niets tastbaars, is opgebouwd kon wel eens minder belachelijk zijn dan we denken. Zou er een weefpatroon bestaan zonder materiaal om mee te weven?

Is de werkelijkheid als de regenboog die niet meer is dan een patroon van brekend zonlicht in een regenbui.

Of als ons "zelf", dat niet meer is dan een illusie gecreëerd door ons brein.

Al onze waarnemingen van de werkelijkheid zijn een creatie van ons brein.We moeten ons realiseren dat wat er werkelijk is, niet rechtstreeks door ons kan worden waargenomen. Er zou dus ook niets werkelijk kunnen zijn.

 

Foto: golfpatroon in een stuwmeer bij Twizel, Nieuw Zeeland

15 juni 2011